Papier uit hout of uit bamboe: Welk verpakkingsmateriaal is ‘duurzamer’?

Hout en bamboe zijn momenteel belangrijke duurzame grondstoffen die, in de productie van wegwerpservies en verpakkingen, als alternatief voor plastic voor de gebruikt kunnen worden. Naast hout(vezel) zijn er uiteenlopende materialen zoals riet, gras, (gerecycled) katoen en dus ook bamboe die als grondstof voor de productie van papier kunnen dienen. Door het toevoegen van bamboe papier producten aan ons assortiment krijgen wij nu steeds vaker de vraag van onze klanten in hoeverre bamboe duurzamer is dan gecertificeerd duurzaam hout. In onderzoek naar de duurzaamheid bestaat er geen volledig sluitend antwoord, omdat er verschillende vormen en toepassingen van bamboe en hout bestaan, we bieden bijvoorbeeld niet alleen bamboe papieren verpakkingen, maar ook prikkers, tangetjes en besteksets van onbehandeld bamboe aan. Daarnaast is duurzaamheid in de praktijk niet zwart-wit, maar een proces waar wij vanuit de circulaire gedachte naar de hele (papier)productieketen kijken. Bamboe papier beschikt over unieke eigenschappen, waardoor het als grondstof en materiaal ecologische voordelen ten opzichte van papier op houtbasis biedt.

Wat is bamboe eigenlijk?

Bamboe komt met name voor in landen met een tropisch tot subtropisch klimaat. Anders dan velen misschien verwachten, is bamboe geen boom, maar een grassoort. Bamboe is een van de snelst groeiende plantensoorten ter wereld en groeit zo snel dat de plant binnen één groeiseizoen, in enkele maanden dus, naar zijn maximale lengte schiet en tot volle wasdom kan komen. Er zijn zelfs bamboesoorten die in twee maanden tot 30 meter hoog kunnen worden. Bamboe groeit zonder hulp van meststoffen of pesticiden, zelfs op voedselarme grond, en na het kappen groeit de plant weer gewoon verder. Dat zorgt er voor dat bamboe jaarlijks geoogst kan worden. Bamboe planten zijn immers zelfgenererend, na het oogsten groeien er weer nieuwe stammen uit het wortelstelsel. Doordat de wortels in de grond intact blijven, wordt bodemerosie tegengegaan.

Andere duurzame eigenschappen van bamboe(papier)

Bamboe produceert tijdens de groei circa 30-35% procent meer zuurstof dan andere planten en bomen en neemt tegelijkertijd gemiddeld 2 tot 2,5 maal zoveel CO2 op als hout. Dit is vooral te danken aan de snelle groei van bamboe. Tijdens het productieproces laat bamboe nagenoeg geen ongewenste bijproducten achter. Bamboe is een volledig biologisch afbreekbaar materiaal, dat geldt voor zowel het bestek als verpakkingen uit bamboe papier. Door het aanbrengen van een composteerbare coating, tegen vocht- en vet inwerking, op de bamboe papieren producten blijft deze eigenschap behouden. Ook is de bamboevezel vrij soepel en daarom is het papier van bamboe ook glad. Het bamboe papier ziet eruit als regulier papier. Het heeft dezelfde kwaliteit en is op dezelfde manier te gebruiken.

Meer bamboe papier, minder papier?

Hout is natuurlijke en hernieuwbare grondstof en daarmee een milieuvriendelijk materiaal. Een belangrijke voorwaarde hiervoor is dat na de houtkap nieuwe bomen worden aangeplant. Duurzame hout- en papierproducten worden daarom vaak met hout keurmerken, zoals FSC en PEFC, gecertificeerd om duurzaam bosbeheer aan te tonen. Toch gaat houtkap vaak gepaard met een ecologische impact, aangezien het vele jaren, vaak wel 40 tot 50 jaar, duurt voordat een boom volwassen is dan wel zijn maximale hoogte heeft bereikt. De snelst groeiende boom groeit bijvoorbeeld drie keer zo langzaam als bamboe. Bij de productie van hout wordt minder CO2 uitgestoten dan bij andere bouwmaterialen, maar de productie van bamboe heeft een nog lagere CO2-uitstoot dan van houtvezels en zelfs gerecyclede houtvezels. De wereldwijde vraag naar papier en karton is de afgelopen jaren zeer sterk is toegenomen, mede door het verbod op plastic. De houtindustrie heeft als antwoord op de stijgende meer bossen aangelegd, deze hebben tijd nodig om groeien. Verantwoorde alternatieven zoals bamboe papier zijn daarom niet alleen een welkome, maar zelfs een noodzakelijke, toevoeging aan ons duurzame assortiment.