Kunnen bioplastics bijdragen aan het verminderen van de plasticsoep?

Deze ecologische ramp welke zich voor onze ogen voltrekt wordt in toenemende mate door een ruime en bonte coalitie erkent als een ernstig en complex maatschappelijk probleem. Wekelijks bereiken ons berichten over zogeheten micro- en nanoplastics, deeltjes kleiner dan 5 mm, welke in de voedselketen belanden en uiteindelijk op ons bord terechtkomen. Leven in en rondom de rivieren en oceanen wordt ondermijnd; dieren herkennen het verschil niet met echt voedsel, wereldwijde recycling rates zijn laag en de oceaanplastics zijn niet of nauwelijks meer te recyclen. Laat staan volledig op te ruimen. Het gebruik van bioplastics worden vaak in deze context als oplossing voor dit immense probleem aangedragen, maar in hoeverre kunnen bioplastics daarin nu werkelijk een verschil maken? Als Bio Futura zijn wij vanzelfsprekend, als aanbieder van o.a. bioplastics, niet geheel onbevooroordeeld, echter willen wij dit thema graag adresseren en pogen dat hier zo objectief mogelijk te doen.

Daarom de vraag; kunnen bioplastics bijdragen aan het verminderen van plasticvervuiling in onze rivieren en oceanen?

Foto: Paul Kennedy

Nee, want bioplastics zijn niet het antwoord op het plastic-afvalprobleem op zee. Door Wageningen University & Research (WUR) is er kort geleden onderzoek gedaan naar biobased en biologisch afbreekbare plastics; twee verschillende kenmerken die beide aan verschillende soorten bioplastics toegeschreven kunnen worden. Zo blijkt dat bioplastics, die biologisch afbreekbaar zijn, onder bepaalde omstandigheden geleidelijk kunnen verteren door de aanwezige micro-organismen in zee. Aan deze bioplastics kunnen echter kunstmatige additieven zijn toegevoegd waardoor ze niet langer volledig biologisch afbreekbaar (en composteerbaar) zijn. Daarnaast zijn er dus ook bioplastics die (deels) biobased, zijn, maar niet composteerbaar zijn (zoals bio-PE, bio-PET, bio-PA en bio-PTT).

Nee, want consumenten kunnen het uiterlijk van bioplastics niet altijd onderscheiden van fossiele plastics. Hierdoor wordt vaak niet goed gescheiden ingezameld en worden de voordelen van bioplastic nog matig benut. Daarnaast is er ook een verkeerd beeld ontstaan dat alle bioplastics biologisch afbreekbaar en/of composteerbaar zijn, waardoor nog te vaak voorkomt dat bioplastics zomaar in de natuur worden achtergelaten.Verreweg de meeste bioplastics vergaan bovendien niet optimaal eens ze in milieu of het water terecht zijn gekomen. Om te kunnen composteren zijn een aantal factoren zoals luchtvochtigheid en aanwezigheid van micro-organismen van belang, bioplastics breken niet per definitie snel af op de grond of in het water. 

Nee, want het ontbreekt voor bioplastics grotendeels nog aan de wil om een efficiënt inzamelsysteem in te zetten. Om bioplastics optimaal te benutten en de kringloop te sluiten, zouden de meeste biobased en biologisch afbreekbare plastics gerecycled kunnen (en moeten) worden tot hoogwaardige producten. Dat gebeurt alleen nog niet altijd in Nederland, vanwege de kleinere volumes. Bioplastics worden vaak nog samen verbrand met het restafval. Bij grotere hoeveelheden bioplastics zou recycling makkelijk te realiseren zijn, mede door de financiële prikkel. Ook het composteren van bioplastics komt nog niet erg van de grond, aangezien vele composteerders huiverig zijn voor vervuiling van GFT-afval door olieplastics. Daarnaast duurt hen het composteerproces van bioplastics vaak te lang, waardoor men inefficiëntie vreest. Tot op heden dragen bioplastics daarom helaas nog relatief weinig bij aan het verminderen van plasticvervuiling in zee. Met betere afspraken voor investeringen in recycling- of composteringsmogelijkheden voor bioplastics zou een wereld gewonnen kunnen worden.

Ja, want veelvoorkomende bioplastics zoals PLA worden tevens als zelf in het lichaam afbrekend hechtdraad of botschroeven bij operaties in het menselijk lichaam gebruikt. PLA (zonder additieven) is biocompatibel en een natuurlijk materiaal dat met behulp van melkzuurbacteriën gemaakt wordt van zetmeel. Mochten dan onverhoopt toch deeltjes PLA in het water en uiteindelijk in de voedselketen belanden dan hebben ze zich bewezen als biologisch afbreekbaar in het menselijk lichaam.
Zie o.a. https://www.micropia.nl/nl/ontdek/onzichtbare-wereld/plantaardig-plastic/#gref

Ja, want nieuw ontwikkelde bioplastic typen zoals PHA, Glycix en Lactips zijn extreem snel composteerbaar en kunnen al oplossen bij beperkt contact met de buitenlucht en/of water. Glycix werd bij toeval ontdekt in onderzoek naar biobrandstoffen en is de enige harde plastic die zowel biologisch als biologisch afbreekbaar is. “Onder invloed van water ontleedt het in glycerol en citroenzuur, twee stoffen die ruim voorkomen in de natuur en die gemakkelijk worden opgenomen in de natuurlijke cyclus. De snelheid van afbraak is afhankelijk van de mate waarin het plastic is uitgehard.” Aldus mede uitvinder prof. Rothenberg.
Lees meer: https://www.biobasedpress.eu/nl/2014/02/glycix-de-biologisch-afbreekbare-thermohardende-kunststof-die-de-wereld-gaat-veroveren-2/  en http://www.agro-chemie.nl/artikelen/innovaties-vanuit-bioplastics-industrie/

Ja, want er zijn reeds ‘OK biodegradable Marine’ gecertificeerde producten zoals visnetten op de markt welke in een gewenst tijdsbestek biologisch afbreken in een waterrijke omgeving.  De standaard, hiervoor gezet door TUV Austria, bedraagt biologische afbreekbaarheid voor 90% of meer binnen 6 maanden in water van 30 graden Celsius.
Zie ook: http://www.kaneka.co.jp/en/service/news/nr201711152/

Ja, want gecertificeerd composteerbare bioplastics / biobased verpakkingen kunnen in de groene bak voor industriële compostering of zelfs op de composthoop in eigen achtertuin (OK Compost Home) gecomposteerd worden. Dat betekent een essentiële extra afval verwerking / recycling mogelijkheid welke ontbreekt bij niet composteerbare olieplastics (veruit het gros op de markt). Door het ontbreken van deze mogelijkheid bij fossiele plastics is de kans vele malen groter dat ze niet in de juiste recycling infrastructuur terechtkomen. Overschakelen op composteerbare bioplastics daarentegen betekent dat deze vaker bij een industriële composteerder terechtkomen. De ingezamelde fractie wordt tot nuttig compost of biogas verwerkt en riskeert niet net als olie-plastics in de natuur te geraken.

Scroll to top